Nghề tư vấn chiến lược kinh doanh? Làm sao để trở thành một cố vấn cho doanh nghiệp Nhật?

Hôm nay Hoa sẽ chia sẻ sâu về nội dung công việc tư vấn chiến lược kinh doanh. Cũng như đưa ra cho các bạn các lời khuyên đối với các bạn có quan tâm và muốn làm tư vấn sau này thì cần chuẩn bị và đi xin việc như thế nào nhé!

Khi Hoa bắt đầu sang Nhật, Hoa đã làm tư vấn kinh doanh cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nhật sang đầu tư và phát triển tại Việt Nam. Sau đó, Hoa có cơ hội gia nhập tập đoàn Deloitte Consulting Nhật Bản chuyên về tư vấn chiến lược kinh doanh. Tại đây Hoa làm trưởng bộ phận phụ trách phát triển thị trường Việt Nam. Hiện tại Hoa đang làm giám đốc của công ty ONE-VALUE; một đơn vị tư vấn chiến lược kinh doanh, xúc tiến thương mại và đầu tư M&A giữa doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản. Với hơn 10 năm trong nghề tư vấn chiến lược kinh doanh, Hoa mong rằng những chia sẻ sau có thể giúp bạn hiểu thêm về công việc này nhé!

Nghề tư vấn chiến lược kinh doanh là gì?

Một người bác sỹ của doanh nghiệp?!

Một định nghĩa đơn giản và rất dễ hình dung đấy là người tư vấn chiến lược kinh doanh cũng giống như bác sĩ của doanh nghiệp vậy. Khi mình bị ốm, dù đã biết triệu chứng nhưng vẫn cần phải đi bác sĩ để cho những người có chuyên môn đánh giá là mình đang bị bệnh gì.

Tương tự, những doanh nghiệp muốn thuê tư vấn có lẽ cũng đang ở tình cảnh như vậy! Ví dụ như họ biết là mình có vấn đề; họ biết là mình kinh doanh đang không đạt hiệu quả; và họ muốn tìm giải pháp để lắng nghe ý kiến từ chuyên gia. Có thể là chuyên gia trong lĩnh vực đó hoặc là chuyên gia ở những lĩnh vực khác, nhìn vào một cách khách quan xem mình đang ở đâu và đang gặp vấn đề gì?

Tư vấn chiến lược kinh doanh thực hiện như thế nào?

Công việc của Hoa và ONE-VALUE ở Nhật hiện tại đang tập trung tư vấn cho các doanh nghiệp Nhật Bản sang đầu tư và phát triển kinh doanh tại thị trường Việt Nam. Chính vì vậy một số “bệnh” của các doanh nghiệp đó là: Không biết vào Việt Nam thì kinh doanh tại Việt Nam như thế nào? Nên có chiến lược, đường lối ra sao?

Vậy nên, trong công việc tư vấn, xúc tiến thương mại của mình, Hoa làm các bước như: điều tra, khảo sát thị trường Việt Nam; định vị khách hàng mục tiêu; xây dựng chiến lược kinh doanh; tìm kiếm, giới thiệu đối tác cho doanh nghiệp để họ có thể kết hợp với nhau làm liên doanh (joint venture), hoặc mua bán, sát nhập doanh nghiệp.

Lộ trình làm tư vấn 1 dự án kinh doanh

Lắng nghe nhu cầu của Khách hàng

Khách hàng thường tìm đến mình khi họ muốn tiến hành (mondaiishiki) một cái gì mới tại Việt Nam. Vậy nên họ sẽ nói là: “Doanh nghiệp của chúng tôi hoạt động trong lĩnh vực […]; và đang muốn triển khai kinh doanh […] . Có thể là muốn buôn bán, có thể muốn đầu tư hoặc sáp nhập hay mua lại một doanh nghiệp Việt Nam”. Sau khi mình lắng nghe được yêu cầu của khách hàng, lắng nghe được mong muốn của họ; mình bắt đầu đi vào các câu hỏi và đưa ra các bước cụ thể như sau:

Các bước tư vấn, phát thảo chiến lược kinh doanh

Bước 1: Phân tích tình hình của khách hàng

Xem họ có điểm mạnh điểm yếu gì? Tại sao họ lại có mong muốn triển khai sang thị trường Việt Nam? Thị trường Đông Nam Á?

Bước 2: Điều tra thị trường Việt Nam cho khách hàng.

Trong giai đoạn này không phải mình điều tra một cách chung chung. Mà mình sẽ định vị lại đâu là khách hàng tiềm năng của công ty nhờ mình tư vấn. Sau đó là điều tra về tình hình khách hàng. Có thể là cá nhân, khách hàng doanh nghiệp B2B.

Bước 3: Phác thảo chiến lược kinh doanh.

Tiếp theo mình sẽ phác thảo phương châm, phương hướng là nếu vào Việt Nam thì sẽ đi như thế nào? Các bước như thế nào?

Sau khi Hoa phác thảo các bước tổng thể như vậy; thì Hoa sẽ tư vấn cho doanh nghiệp theo các kiểu như sau:

🌻 Doanh nghiệp vào Việt Nam với 100% vốn nước ngoài: thì mình vào Việt Nam sẽ triển khai như thế nào, thành lập công ty như thế nào?

🌻 Tìm doanh nghiệp partner tại Việt Nam đủ mạnh cùng có chung phương hướng để liên doanh (joint venture). Sau đó dùng công ty liên doanh để triển khai kinh doanh tại Việt Nam.

🌻 Mua lại doanh nghiệp Việt Nam: mua lại doanh nghiệp Việt Nam đã có sẵn, đã và đang triển khai ngành nghề mà họ mong muốn và sử dụng doanh nghiệp mua lại đó để triển khai kinh doanh tại Việt Nam.

Trên đây là 3 bước cơ bản để các doanh nghiệp Nhật Bản có thể triển khai khi bước vào thị trường mới.

Thảo luận và chọn hướng triển khai với khách hàng

Sau khi Hoa đã đưa cho họ các bước và đường lối như vậy rồi; Hoa sẽ bắt đầu thảo luận với khách hàng xem đâu là bước tốt nhất. Có nhiều khách hàng họ sẽ làm song song 3 lựa chọn trên. Sau một khoảng thời gian nhất định, khoảng 3 tháng, 6 tháng; họ sẽ đánh giá (review) lại xem đâu là cánh cửa vào Việt Nam vững chắc nhất. Có những khách hàng thì ngay từ ban đầu đã xác định rõ ràng như: “Không! Tôi chỉ muốn vào Việt Nam với tư cách công ty của tôi. 100% vốn của tôi! Tôi không muốn liên doanh, tôi tự muốn làm hết tất cả mọi thứ”. Cũng có những khách hàng như vậy.

Sau khi Hoa đã thống nhất được các phương hướng rồi; Hoa sẽ đưa ra một kế hoạch hoạt động như sau: Đâu là (1) công việc của khách hàng? Đâu là (2) công việc của người tư vấn?

Nghề Tư vấn kinh doanh khác với nghề môi giới kinh doanh?

Nghề tư vấn kinh doanh đôi lúc chưa được hiểu đúng ở Việt Nam

Trên đây là quá trình tư vấn và kế hoạch kinh doanh cho khách hàng. Có thể thấy rằng tư vấn rất khác với môi giới. Thường ở Việt Nam, các doanh nghiệp vẫn chưa có thói quen sử dụng tư vấn kinh doanh. Đặc biệt họ chưa có thói quen vận dụng tư vấn chiến lược kinh doanh để làm mới cho chính doanh nghiệp của họ. Vậy nên rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam; hay người Việt Nam nghĩ rằng tư vấn và môi giới là giống nhau.

Đặc điểm của Môi giới kinh doanh?

Để dễ hình dung, bạn có thể xem xét những ngành đặc thù của môi giới như là broker chứng khoán, môi giới nhà đất… Môi giới là sự matching; là tìm bên A và bên B. Sau đó để cho 2 bên gặp nhau xem có kết quả gì không? Đó chính là đặc thù của môi giới. Trong khi đó tư vấn thì không phải là như vậy! Tư vấn không chỉ đơn thuần là tìm đối tác để giới thiệu, để 2 bên gặp gỡ tự làm việc với nhau. Vì như thế, thường kết quả đem lại sẽ không tốt. Dẫn đến việc kinh doanh của khách hàng sẽ không thành công.

Điểm đặc trưng của Tư vấn chiến lược kinh doanh?

Hoạt động (1) Nghĩ cho khách hàng (2) Thay khách hàng tìm hiểu điều tra thị trường (3) Thay khách hàng đánh giá và (4) Đưa cho khách hàng lời khuyên như Gia Cát Lượng khuyên Lưu Bị phải làm như thế nào? Đây mới chính là công việc của tư vấn. Và đây cũng là điều khơi gợi niềm hứng thú của Hoa khi làm công việc này. Vì những sự suy luận của mình, điều tra của mình, những thông tin của mình; nó rất có ích cho khách hàng, giúp khách hàng có cái nhìn tổng thể hơn, giúp khách hàng biết rằng phải nên như thế nào khi vào thị trường Việt Nam?

Một ví dụ dự án làm M&A advisory

Hoa xin lấy một ví dụ về công việc tư vấn mà Hoa đang làm. Cụ thể là Hoa đang làm M&A  Advisory đầu tư vào năng lượng tái tạo của Việt Nam. Hiện tại ONE-VALUE có rất nhiều các doanh nghiệp lớn của Nhật Bản muốn đầu tư và phát triển điện năng tại Việt Nam. Theo đó họ xây những nhà máy phát điện trong lĩnh vực năng lượng tái tạo; ví dụ như điện mặt trời, điện gió, điện sinh khối hay là thủy điện nhỏ… Những khách hàng này đang nhờ ONE-VALUE tìm kiếm những công ty có sẵn nhà máy phát điện; để họ có thể mua lại luôn những công ty có sẵn. Họ muốn vào Việt Nam nhưng mà họ không muốn tự làm.

Kỳ vọng của Khách hàng đối với tư vấn như thế nào?

Đối với những dự án mà mình làm M&A Advisory như thế này; thường khách hàng đòi hỏi và kỳ vọng bên tư vấn làm các công việc như sau:

1. Tư vấn phải hiểu rõ về thị trường năng lượng tái tạo Việt Nam;

2. Tư vấn phải có dự án tiềm năng: để có giới thiệu cho khách hàng;

3. Tư vấn phải sắp xếp cuộc họp giữa bên mua – bên bán với nhau. Đánh giá xem giữa 2 bên có phù hợp với nhau không? Để 2 công ty có tiếng nói thống nhất;

Phải có kiến thức, đặc biệt về tài chính, định giá doanh nghiệp, kế toán! Để làm sao khi mà bên bán họ cung cấp rất là nhiều thông tin về dự án của mình. Ví dụ như thông tin về môi trường kinh doanh; báo cáo tài chính; thông tin về thủ tục pháp lý; thông tin về thuế … Tất cả các thông tin này thì bên tư vấn phải hiểu, phải đọc được, xem được và đánh giá được như “À, dự án này tốt đấy”; “À, dự án này có những rủi ro như thế này…”; “Ông nên thuê luật sư, hay kiểm toán để tập trung giải quyết vấn đề này như thế nào”… Mỗi dự án sẽ có những đòi hỏi khác cho tư vấn viên. Nhưng tư vấn ở đây là người cung cấp lời khuyên bằng những cái nhìn khách quan với tư cách là một chuyên gia cho doanh nghiệp.

Lời khuyên cho các bạn muốn làm nghề tư vấn chiến lược kinh doanh

Có rất nhiều bạn có hỏi rằng: “Chị ơi, em muốn làm tư vấn!” “Em muốn làm mua bán doanh nghiệp; nhưng em không biết cần chuẩn bị cho mình những gì?!”

Trong tư vấn kinh doanh, đòi hỏi rất nhiều công đoạn mà mình cần phải làm. Chính vì vậy mà có rất nhiều kĩ năng, kiến thức mà các bạn cần phải học.

Khi các bạn làm điều tra thị trường cho khách hàng

Yêu cầu cho người làm điều tra thị trường là cần phải có tư duy logic; cần định vị được đâu là thị trường tiềm năng; xác định được đối thủ cạnh tranh của khách hàng; và cần có kỹ năng tìm kiếm thông tin. Sau đó bạn cần có kỹ năng tổng quát lại thông tin đó; trình bày thông tin; và tổng kết lại vào báo cáo thật là logic, ngăn nắp và dễ đọc, dể hiểu. Cái kỹ năng đó thì đòi hỏi bạn cần tư duy, khả năng làm các công việc giấy tờ.

Nếu bạn làm M&A Advisory cho khách hàng

Trong cái nghiệp vụ M&A Advisory này thì lại đòi hỏi rất nhiều các bước khác:

Nếu như bạn là người quản lý deal từ A đến Z

Bạn sẽ cần một số kiến thức về tài chính, kế toán và kỹ năng giao tiếp tốt; để bạn có thể chăm sóc khách hàng: Từ khi bên mua – bên bán gặp nhau, đến giai đoạn deal đó được đóng lại, hoàn thành.

Nếu bạn chỉ tham gia 1 phần; như giai đoạn rà soát doanh nghiệp thôi (Deal Deligence: công tác thẩm định)

🌻 Nếu rà soát doanh nghiệp về mặt kinh doanh: Bạn cần có kiến thức business, thường là học MBA thì sẽ rất là tốt.

🌻 Nếu bạn rà soát theo Finance Deligence (rà soát về mặt tài chính): Bạn cần có chứng chỉ tài chính, kế toán cho doanh nghiệp.

🌻 Hoặc là bạn muốn rà soát theo phương diện pháp luật, xem doanh nghiệp đã có đủ các giấy tờ chưa, có đầy đủ các chứng chỉ hành nghề kinh doanh chưa? Thì bạn phải là một luật sư thì mới có thể đánh giá được.

Chính vì vậy qua mỗi cái công đoạn, mỗi nghiệp vụ thì nó đòi hỏi nhiều kinh nghiệm và know-how khác nhau.

Những điểm thú vị khi làm tư vấn chiến lược kinh doanh

Tuy là làm tư vấn có nhiều khó khăn và vất vả; nhưng mà làm tư vấn còn có một cái lợi, thú vị mà Hoa rất là thích. Đó là có môi trường giúp mình luôn mong muốn nâng cao giá trị bản thân; luôn luôn tự tin về tư duy của mình; cách nhận định, đánh giá vấn đề.

Đặc biệt khi mình làm tư vấn thì các đối tác của mình toàn là những lãnh đạo cấp cao, là giám đốc của doanh nghiệp. Chính vì vậy khi tư vấn thì mình có một lập trường ngang hàng với họ và đưa ra cho họ những lời khuyên. Và thông qua những công việc này, thì mình có mối quan hệ rất tốt với các công ty, ở nhiều lĩnh vực và đặc biệt là những người ở tầm “top”; chứ không đơn thuần chỉ là những người nhân viên bình thường.

Đây là giá trị vô cùng quý báu mà chỉ có những công việc như làm tư vấn chiến lược kinh doanh, M&A  Advisory mới có thể có được !

Ai sẽ hợp làm tư vấn chiến lược kinh doanh?

Sau đây Hoa sẽ chia sẻ với các bạn: Ai sẽ thích hợp với công việc ? Và lời khuyên cho các bạn muốn làm tư vấn chiến lược kinh doanh thì cần phải trau dồi những kỹ năng gì nhé!

Một là, những người làm tư vấn chiến lược kinh doanh là những người cần phải thích giao tiếp với người khác.

Thích giao tiếp với những người ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Bởi vì khi làm tư vấn mình phải tiếp xúc với lượng thông tin rất là lớn với những người ở nhiều lĩnh vực, nhiều ngành nghề khác nhau. Thế nên với những bạn chỉ muốn làm việc ở trên máy tính, hoặc không thích giao tiếp với người khác kiểu như một nhà nghiên cứu; thì sẽ không hợp làm tư vấn.

Hai là, cần có kỹ năng phân tích, đánh giá vấn đề.

Nghĩa là có một tư duy logic, tư duy tốt để hiểu vấn đề nhanh và phân tích một cách sắc xảo, chỉ ra được những điểm mâu thuẫn, những điểm mà khách hàng chưa nghĩ đến. Cần một cái năng lực, cái đầu tốt một chút.

Ba là, kinh nghiệm và kiến thức trong các ngành liên quan

Những người có kinh nghiệm trong những ngành ngân hàng, tài chính, chứng khoán; hay những người học MBA chẳng hạn, cũng sẽ rất dễ phát huy cái năng lực của mình trong nghề tư vấn kinh doanh.

Bốn là, cần có một “ý thức mạnh mẽ” (tsuyoishiki) là mình yêu thích công việc này.

Bởi vì tư vấn là phải làm với một cường độ công việc rất là cao. Đôi khi phải chịu rất nhiều áp lực. Nếu muốn làm một việc an nhàn, đều đều thì không nên chọn nghề tư vấn.

Năm là, các kỹ năng mềm

Để làm tư vấn tốt thì bạn cần có một số kỹ năng mềm như sau: kỹ năng soạn thảo văn bản; kỹ năng viết được từ ý tưởng ra những điều cụ thể trên giấy; đôi khi đó chỉ là các kỹ năng làm Word, Excel, Powerpoint…

Cuối cùng, là yêu cầu các bạn tư vấn phải có ngoại ngữ tốt

Các doanh nghiệp thường nhờ tư vấn khi mà triển khai business ra nước ngoài, với các dự án rất là toàn cầu (global). Chính vì vậy, người làm tư vấn cần phải có khả năng ngoại ngữ khá – tốt. Ví dụ như công việc của Hoa cần phải đòi hỏi tiếng Nhật, tiếng Anh thông thạo.

Video Hoa chia sẻ về Nghề tư vấn chiến lược kinh doanh

Hôm nay, Hoa đã chia sẻ một cách toàn diện về tư vấn chiến lược kinh doanh. Và cũng đưa ra cho các bạn lời khuyên rằng người nào sẽ hợp với nghề tư vấn và cần phải trau dồi các kỹ năng nào? Nếu các bạn có ý kiến gì hãy để lại bình luận nhé!

Có thể bạn cũng quan tâm

🌻 Kinh doanh tại Nhật – Sức hút bất ngờ khi doanh nghiệp Nhật có Giám đốc nữ là người Việt Nam

🌻 Tại sao doanh nghiệp muốn M&A? Lợi ích kỳ vọng được thông qua M&A

🌻 Một số đặc điểm tuyển dụng bạn cần biết khi tìm việc ở Nhật – Kỳ 2

🌻 Người có tâm thái tốt thì vận mệnh cũng tốt

🌻 Người Nhật thường làm gì và chúc nhau như thế nào trong năm mới?!

🌻 Một số lỗi hay mắc khi sử dụng tiếng Nhật trong kinh doanh, làm việc ở N

---

Tôi là Phi Hoa. Doanh nhân Việt Nam tại Nhật Bản. Mẹ của hai thiên thần nhỏ. Người truyền cảm hứng cho các bạn trẻ Việt Nam. Cùng kết nối và theo dõi những chia sẻ mới nhất của Hoa về Hành trình chinh phục Nhật Bản tại các kênh sau nhé:

🌻Page Phi Hoa – Chinh phục Nhật Bản https://bit.ly/30pdhas

🌻Cộng đồng Cùng chinh phục Nhật Bản: https://bit.ly/3hm6pBH

🌻Youtube những chia sẻ của Hoa: https://bit.ly/2E4Po0z

Bạn cần được tư vấn, giải đáp thắc mắc từ Hoa? Đừng ngại gởi đến Hoa những câu hỏi tại đây nhé!