Phát biểu điều tra: Thực trạng người Việt ở Nhật, vấn đề và đề xuất chính sách

Tổng quan về ONE VALUE, Ms. Phi Hoa và cuộc khảo sát thực trạng người Việt ở Nhật

Tổng quan về ONE VALUE, Ms. Phi Hoa

ONE-VALUE là công ty tư vấn chiến lược kinh doanh chuyên về Việt Nam, và quản lý, giới thiệu, đào tạo nhân sự. Chúng tôi có 2 chi nhánh được đặt tại Hà Nội, Việt Nam và Tokyo, Nhật Bản. Về mảng đào tạo giới thiệu nhân sự, tập trung chính về nhân sự Việt Nam. Chúng tôi đào tạo và giới thiệu cho các công ty Nhật bản cũng như quản lý trung gian giữa 2 bên.

Ms. Phi Hoa – Tổng giám đốc công ty ONE VALUE cũng từng là dhs, tới nhật 2008 với tư cách là dhs nhận học bổng chính phủ, trải qua cuộc sống ở Nhật, tìm kiếm việc làm khi tốt nghiệp, và lập nên ONE-VALUE của ngày hôm nay

Do đã từng trải qua những kinh nghiệm thực tế như vậy, nên hơn ai hết Ms. Hoa hiểu rõ những vấn đề và hoàn cảnh của những người Việt Nam khác, đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản. Đó cũng là 1 trong các lý do mà ONE-VALUE làm khảo sát này.

Bối cảnh thực hiện cuộc khảo sát

Hiện nay, người Việt Nam là người nước ngoài có số lượng lớn nhất Nhật Bản, trong tỷ lệ người lao động thì người Việt Nam chiếm 30% trên tổng số người nước ngoài tại Nhật. Số lượng người Việt Nam tăng lên nhanh chóng cùng với các tư cách lưu trú khác nhau, dẫn đến nảy sinh các vấn đề về xã hội.

Đầu tiên, về tội phạm người Việt Nam chiếm tỉ lệ cao nhất tại Nhật. Tiếp theo các vấn đề xoay quanh người Việt Nam như, gần đây vụ việc ở Công ty xây dựng tại Okayama. Có 1 Thực Tập Sinh VN bị bạo hành ròng rã suốt 2 năm, sự việc đã làm rúng động giới truyền thông vài ngày qua. Vì vậy, chúng tôi muốn làm rõ các vấn đề về người Việt Nam, người nước ngoài chiếm tỉ lệ đông nhất tại Nhật là gì?

Cùng với đó các phương hướng giải quyết, cũng như các chính sách từ chính phủ Nhật Bản,xã hội Nhật Bản đối với vấn đề trên. Đây cũng chính là lý do ONE VALUE thực hiện cuộc khảo sát này.

Kết quả của cuộc khảo sát

Cuộc khảo sát lần này do Công ty TNHH ONE-VALUE thực hiện từ ngày 1 tháng 5 năm 2021 đến ngày 31 tháng 7 năm 2021, đối tượng là 534 công dân Việt Nam đang sống và làm việc tại Nhật Bản. Từ kết quả khảo sát trên, đã cho thấy những thách thức tiềm tàng mà người Việt Nam tại Nhật Bản phải đối mặt.

Độ tuổi của đối tượng tham gia khảo sát: Từ dưới 18 đến trên 35 tuổi, trong đó số lao động từ 25 đến 35 tuổi chiếm tỷ lệ lớn nhất. Tiếp theo đó là độ tuổi 18 đến 25 tuổi, khoảng 93% số người tham gia khảo sát đều là thanh niên Việt Nam sống tại Nhật Bản dưới 35 tuổi.

Hiện nay có hơn 440.000 người Việt Nam, trong số đó khoảng 1 nửa là Thực Tập Sinh chiếm 30%. Số lượng du học sinh, người đi làm cực kỳ thấp.

Về tổng quan sô lượng rất thấp, tuy nhiên đối tượng điều tra cuộc khảo sát lần này đa phần là nhân sự cấp cao. Đa số có trình độ tiếng Nhật cao, tỉ lệ có bằng năng lực tiếng Nhật N1, N2, chiếm 60%. Thông thường, người Việt Nam tại nhật sở hữu chứng chỉ N3, N4 chiếm tỉ lệ cao nhất. Số lượng người có trình độ tiếng nhật không tốt chiếm tỉ lệ cao tuy nhiên, cuộc khảo sát này, chúng tôi nhắm tới đối tượng có trình độ tiếng Nhật tốt.

Vì vậy từ trước tới nay, các vị đã nghe cũng như xem nhiều trên báo đài về các vấn đề của Thực Tập Sinh, Kỹ năng đặc định do tiếng Nhật kém. Nhưng lần này cuộc khảo sát này thể hiện một quan điểm, đặc trưng khác. Những vấn đề mà ngay cả những người có trình độ tiếng Nhật cao cũng mắc phải.

Ngoài ra, số năm sinh sống tại Nhật cũng là 1 yếu tố trong khảo sát lần này. Số người tham gia khảo sát dưới 1 năm chiếm 8%, từ 1 đến 3 năm chiếm 33%, từ 3 tới 5 năm chiếm 31 %, từ 5 tới 10 năm chiếm 24% . Suy ra số năm sinh sống tại Nhật lâu, cũng là 1 trong các đặc  trưng của cuộc khảo sát lần này. 

Vấn đề và đề xuất chính sách

Vấn đề mà người Việt mắc phải nhiều nhất là rào cản ngôn ngữ, khác biệt văn hóa, các cuộc giao lưu giữa người VN với người Nhật ít. Do đó nếu cuộc điều tra dựa trên những người có tỉ lệ tiếng Nhật còn chưa tốt như N3, N4 thì chúng ta có thể hiểu được. Tuy nhiên, lần khảo sát này đối tượng là những người có trình độ tiếng Nhật cao sở hữu N1, N2 mà lý do vẫn là gặp cản trở về ngôn ngữ, văn hóa, giao lưu trao đổi với người Nhật ít.

Vấn đề số 2: Thủ tục giấy tờ thuế, tùy từng loại: thuế thu nhập, bảo hiểm .v.v. sẽ có thủ tục hành chính khác nhau, về vấn đề này bản thân Ms. Hoa cũng nghĩ không có cách nào khác vì bản thân người Nhật cũng có, những người không nắm rõ các vấn đề này, nên đối với người nước ngoài khó khăn là đương nhiên.

Điều thứ 3: Công việc bán thời gian, công việc toàn thời gian, muốn làm việc tại Nhật, nên những vấn đề phát sinh tới việc làm tại Nhật là điều dễ hiểu. Ngoài ra còn rất nhiều các vấn đề khác như: khám sức khỏe, y tế , nuôi dạy con tại Nhật .v.v.

Dựa vào những vấn đề chúng ta thấy được mọi người kỳ vọng gì, kỳ vọng về các chính sách, dịch vụ nào nhiều nhất. Trong đó lớn nhất là kỳ vọng được hỗ trợ về các vấn đề xoay quanh tới việc làm. Tiếp theo thứ 2 là vấn đề về thủ tục hành chính như thuế , bảo hiểm vv. Vấn đề thứ 3 là liên quan tới tư cách lưu trú, nếu không có tư cách lưu trú thì làm việc tại Nhật , hay đơn giản hơn là ở lại Nhật cũng không thể.

Xem chi tiết video tại: